De meeste mensen denken bij diëten direct aan afvallen. Niet zo gek ook want daar staan de bladen vol mee. En om de zoveel tijd komt er weer een nieuwe hype. Iedereen kent wel iemand of heeft zelf aan één of meerdere van deze hypes meegedaan, zoals het Montignac dieet of Atkins en niet te vergeten ons eigen Sonja Bakker of Dr. Frank dieet. Ook kun je in drogisterijen en apotheken vele producten als Modifast, Weight Care, Slim-fast etc. kopen en ook Herbalife timmert flink aan de weg, vorige week had ik weer een kaartje in de bus. Zeker in deze tijd van het jaar, als de zon weer begint te schijnen, de zomerkleren weer uit de kast komen en de bikini over een aantal weken/maanden weer aan moet, is afvallen iets wat weer een grote rol in vele levens gaat spelen. In korte tijd moeten er kilo’s af, maar of dit nu dé manier is. Ik vind van niet.
Als diëtist heb je veel ‘last’ van zogenaamde vooroordelen. Je wordt veel in verband gebracht met afvallen en als je zegt ik ben diëtist, word je gelijk gevraagd of je ook tips hebt om wat kilo’s kwijt te raken, alsof je dat in een paar minuten duidelijk kan maken, of er wordt gedacht dat jij vast nooit iets ongezonds eet.
Allemaal vooroordelen.
Ik kan me nog herinneren dat ik jaren geleden een cursus gaf. Het ging over te hoog cholesterol en voeding. Aan het eind van de cursus die bestond uit 2 avonden kwam een oudere man naar mij toe en zei ‘ Ik heb medelijden met uw man’. Ik keek hem een beetje verbaast aan, want ik snapte eigenlijk niet goed waar hij op doelde. ‘Hij krijgt vast nooit een lekker stukje worst thuis of een heerlijke vette jus over het eten’, was het antwoord op mijn verbaasde gezicht. Ik weet eigenlijk niet of hij het nu serieus meende of dat het een grapje was, maar ik ben hier erg serieus opin gegaan. Ook heb ik een enkele keer wel eens heel serieus de vraag gekregen of ik nu echt altijd zo gezond eet als ik voorschrijf. Deze mensen hebben de boodschap dan toch niet helemaal goed begrepen.
In de regel eet ik gezond, ik let waarschijnlijk wat meer op de hoeveelheid boterhammen die ik eet, wat erop komt en wat ik klaarmaak bij de warme maaltijd. Van nature heb ik in de hoofdmaaltijden een gezonde smaak. Ik hou namelijk niet van vet vlees, vette worst, vette jus, ik gruwel van vetrandjes en op de vraag of ik bruine bonen met spek lust, denk ik nu wel 2x na voordat ik ja zeg. In mijn jeugd at ik eens bij een vriendin. Haar moeder vroeg of ik ook bruine bonen lustte met spek. Bruine bonen lustte ik wel, spek was ik niet zo gek op, maar dat kregen wij thuis ook wel, dus ik zei ja. Wat ik niet wist is dat deze maaltijd heel anders werd klaargemaakt dan ik me kon voorstellen. De bonen en spekjes dréven in het spekvet. Ik heb geprobeerd om mijn bordje leeg te eten, maar na een aantal happen werd ik al kotsmisselijk. Het was me aan te zien denk ik, want gelukkig zei haar moeder ‘Als je het niet lust, dat laat je het maar staan hoor’. Dat liet ik me niet nog een keer zeggen. Ik denk dat dit één van de eerste keren was dat ik erachter kwam dat andere mensen anders kookten dan bij mij thuis gebeurde. Later begreep ik dat dit echte ‘Grunninger’ kost was.
Ik hou ook niet van vette vleeswaren zoals salami, leverpastei en worstoorten op brood, geef mij maar ham en ook 30+ kaas vind ik veel lekkerder dan de volvette kaas. Hier doe ik dus geen moeite voor of is ook geen echt bewuste keuze, ik kies voor wat ik lekker vind.
Daartegenover ben ik gek op patat, pizza en chips. Toch ook vet, maar voor mij toch anders. En dit eet ik ook heus. Dus eet ik altijd gezond, nee, maar zoals ik al eerder schreef ik weet het binnen de perken te houden. Ik hou ook van gebak en zal op een verjaardag of feestje niet gauw een gebakje afslaan, maar zomaar een gebakje kopen als er niets te vieren valt dat doe ik bijna nooit.
Natuurlijk zag ik op mijn spreekuur veel mensen die af wilden of moesten vallen, maar vaak was dit een onderdeel van een groter geheel. Er was ook sprake van een hoge bloeddruk, een verhoogde kans op hart en vaatziekten, diabetes en/of COPD en als het dan wel om ’ alleen’ afvallen gaat dan komt hier vaak veel meer bij kijken. Ik leerde mensen hoe ze hun maaltijden anders konden bereiden, hoe ze de voeding over de dag kunnen verdelen, wat ze nodig hebben, maar ook wordt er gezocht naar oorzaken… Ik kan hier nog veel dieper opin gaan, maar dat is niet de strekking van dit verhaal. Wat ik wil zeggen is: ‘Het is niet domweg een standaard lijstje uit de kast trekken en zeggen red je er maar mee. Nee bij het volgen van een dieet en dit begeleiden daar komt veel meer bij kijken.’
Het beroep diëtist is veelomvattend en wordt met het woord ‘Afvaltante’ of ‘ De juf met het wijzende vingertje’ toch écht tekort gedaan.
Ik weet heel veel van diëten, maar echt niet alles. En dat ik nu kan zeggen dat ik veel eigen ervaringen heb met diëten ook niet. Tijdens de opleiding moesten we 2 weken lang een dieet volgen. Ik volgde het natriumbeperkte dieet, wat destijds nog inhield dat je ook zoutarm brood moest eten. Na een week heb ik het brood ingeruild voor crackers en beschuiten, daar zat veel minder zout in en dus proefde je veel minder het verschil. Zoutarm brood vond ik echt niet te eten. Verder hebben we op de opleiding en ook tijdens het werk nog heel wat afgeproefd, maar echt een dieet volgen, daar heb ik geen ervaring mee. Er zijn wel periodes in mijn leven waarin ik bewust meer op mijn eten lette en meer ben gaan bewegen om toch wat kilo’s kwijt te raken.
Maar sinds een half jaar, nog net 2 maanden voordat mijn werk als diëtist erop zat, heb ik langzaam aan veel ervaring opgedaan met het glutenvrije en koemelkvrije dieet. Al een jaar lang heb ik zitten wikken en wegen of ik het wel of niet zou doen. Ik had wel redelijk wat ervaring met het koemelkvrije dieet, maar dit vooral bij baby’s tot een jaar. Ik heb in mijn loopbaan wel een aantal mensen met een glutenvrij dieet begeleid, maar die zijn op 2 handen te tellen en na een aantal consulten wisten zij vaak meer dan mij. Maar niet alleen het weten dat het een lastig te volgen dieet is, maakte het me moeilijk om de keuze te maken. Eigenlijk moet er een onderzoek aan vooraf gaan om zeker te weten of iemand een glutenvrij dieet moet volgen. Of hij coeliakie heeft, maar of het in dit geval om coeliakie gaat weet ik eigenlijk niet. Sylvain kampt al van jongs af aan met gedragsklachten. Hij kan soms zo uit het niets een heftige driftbui krijgen, waar wij niet altijd goed mee om weten te gaan, ook is zijn concentratieboog heel klein. Al jaren krijgt hij medicatie, waar we niet zo blij mee zijn, maar zonder is zijn concentratie nog veel minder, kan hij zich niet zelf vermaken, slaapt hij slecht en worden z’n driftbuien erger. Sinds een tijdje krijgt hij voor een ‘omgevings ’allergie neusspray. Z’n neusslijmvliezen waren helemaal opgezet en hij had last van middenholteontsteking en was ook veel ziek geweest. Nog een dagelijks medicijn erbij. Een jaar geleden hoorden we van andere ouders met een kind met NBS dat hun kind op een gegeven moment haast niet meer te handhaven was op school. De school overwoog zelfs om hem van school te plaatsen. Na verhalen van anderen en wat onderzoeken volgens mij bij een alternatieve arts of genezer zijn zij gestart met een gluten- en koemelkvrij dieet. Ze zijn laaiend enthousiast. Het duurde wel 6-9 maanden tot ze echt verbetering zagen in het gedrag, maar ze willen niet meer terug. Door dit verhaal werd ik al aan het twijfelen gebracht.
In Engeland bleek nog een ouder meisje met NBS al jaren een gluten- en koemelkvrij dieet te volgen. In 1e instantie in verband met ernstige obstipatie, wat door dit dieet verholpen is, maar ook haar gedrag was hierdoor verbeterd. Ik hoorde ook nog een verhaal van een moeder uit Australië met een kind met NBS. Zij had jaren geleden een gluten- en koemelkvrij dieet gevolgd. In 1e instantie omdat ze altijd verkouden was. Dit verbeterde door het dieet en ook haar gedrag verbeterde.
Sylvain had ook al jaren last van zijn buik. Had vaak een opgezette buik en hij liet ook veel stinkende scheten. Toen hij jong was werd dat nog wel geaccepteerd, maar nu hij ouder wordt kijken mensen toch wel vreemd op.
Al deze redenen bij elkaar hebben ons doen besluiten om het toch maar te gaan proberen. Stel dat hij door een dieet ook nog eens van zijn medicatie af kan komen? De 1e weken was een ware zoektocht, ook voor mij, terwijl ik toch weet waar ik de informatie weg moet halen. Maar al doende werden we hier steeds vertrouwder mee.
Met verbazing heb ik zitten kijken hoe gemakkelijk Sylvain het oppakt. Hij heeft totaal geen problemen met het dieet. Hij weet dat hij ander brood krijgt, dat hij geen gewone koekjes mag hebben, veel soorten 
chocolade en chips niet mag hebben, andere melk moet drinken en geen yoghidrink en gewone chocolademelk meer kan drinken, maar het deert hem allemaal niks. Zolang hij er maar wat anders voor in de plaats krijgt. Hier had ik nu zo tegen op gezien. Wat doe ik mijn kind aan om hem zo’n uitzonderingspositie te geven, om zoveel van wat hij lekker vind niet meer te mogen eten. Maar hij neemt het allemaal voor lief en lijkt er in elk geval geen probleem mee te hebben. Zijn darmproblemen zijn echt stukken verbeterd, zijn gedrag kan ik nog niet echt iets over zeggen en wil ik ook bewaren voor een later moment.
Ik denk dat ik, en zeker in het begin, meer problemen had met het dieet dan Sylvain.
Het is best een zoektocht naar de juiste producten. Waar kan ik het beste kijken, waar kan ik alles vinden. We kunnen niet meer voor alle producten naar 1 winkel, maar moeten voor bepaalde producten in een andere winkel zijn. Langzaam aan weten we precies wat we waar kunnen kopen en wat Sylvain lekker vind. De warme maaltijd valt eigenlijk wel mee, we eten nu zo puur mogelijk en weten welke pastasausen wel/niet kunnen. Alle pure vleessoorten, groenten, fruit, aardappelen, rijst etc. zijn geen enkel probleem. Voor hem kook ik andere pasta, de saus maak ik voor ons allen gelijk. Brood was even meer een gezoek. In het begin bakte ik speciaal brood voor hem en af en toe kochten we een kant en klaar brood. Meneer vind echter het kant en klare brood (wat wij vreselijk droog en smakeloos vinden) veel lekkerder dan mijn eigen gemaakte brood (dit werd alleen nog maar door Lesley opgegeten). Zelf bakken doe ik dus niet meer.
De 1e verjaardagen waren lastig. Er om denken wat we meenemen voor Sylvain zodat hij ook iets te eten heeft als er van alles op tafel staat en waar ik nog het meeste moeite mee heb is als we in de stad of onderweg zijn. We kunnen niet zomaar meer ergens gaan zitten om een broodje ofzo. te eten. We moeten altijd wat meenemen voor Sylvain en dan doen we dat ook maar voor onszelf. Ergens zitten doen we dus alleen nog maar om iets te drinken. Ook zomaar spontaan bij familie of vrienden blijven eten is er niet meer bij. Dit moet allemaal gepland worden. Dat zijn de dingen die ik het moeilijkst vind en dan komt straks de zomervakantie er nog aan, maar uiteindelijk zal dat ook wel loslopen. Ik ben een hele ervaring rijker, jammer dat ik dit niet meer in mijn werk kan gebruiken…
@ngelineWagenaar 